Dokładnie 100 lat temu, 23 marca 1921 roku w stoczni Friedrich Krupp Germaniawerft w niemieckiej Kilonii zwodowano kadłub 4-masztowego barku „Magdalene Vinnen”, współcześnie znanego jako STS Sedov, jeden z najpiękniejszych windjammerów i największy szkolny żaglowiec świata (do momentu zwodowania w 2017 „Flying Clipper” największy pływający żaglowiec świata).
Przeznaczony pierwotnie do przewozu towarów czteromasztowy bark „Magdalene Vinnen II” zbudowano w 1921 r. w stoczni Germania w Kilonii dla firmy przewozowej FA Vinnen & Co. z Bremy, jednej z największych niemieckich firm przewozowych na początku XX wieku.
Przedsiębiorstwo żeglugowe początkowo sprzeciwiało się zainstalowaniu silnika na statku, ale stocznia Germania z powodzeniem argumentowała konieczność wspomagania jednostki towarowej tej klasy i wielkości silnikiem, dzięki czemu „Magdalene Vinnen II” była pierwszym żaglowcem z silnikiem pomocniczym zaprojektowanym zgodnie z nowoczesnymi zasadami.
„Magdalene Vinnen II” była wówczas największą na świecie barką pomocniczą i była używana wyłącznie jako statek towarowy z załogą, która częściowo składała się z kadetów. W swój dziewiczy rejs wypłynęła 1 września 1921 roku.
„Magdale Vinnen II” przewoziła wszelkie ładunki: węgiel i drewno z Finlandii, pszenicę z Australii, piryt z Włoch i ładunki jednostkowe z Belgii. Odbyła 2 podróże wokół Przylądka Horn do Chile. Pod banderą FA Vinnen & Co. w 1936 roku żaglowiec pływał również do Argentyny, RPA, Australii, Reunion i Seszeli.
9 sierpnia 1936 roku „Magdalene Vinnen II” została sprzedana Norddeutscher Lloyd w Bremie i przemianowana na „Kommodore Johnsen”. Nowy właściciel zmodyfikował jej przeznaczenie na frachtowiec szkoleniowy z możliwością przewozu ładunków. Zapewniono więcej miejsc noclegowych, ponieważ statek oprócz stałej załogi w każdy rejs zabierał od 50 do 60 oficerów-stażystów.
Po kapitulacji Niemiec w 1945 roku żaglowiec został przyznany w ramach odszkodowań Anglikom, którzy 20 grudnia 1945 roku przekazali statek Związkowi Radzieckiemu w ramach reparacji wojennej. Początkowo Rosjanie nie mieli pomysłu na jego wykorzystanie, lata 1946-51 spędził więc przy nabrzeżu w Liepaji, na Łotwie.
W Związku Radzieckim żaglowiec został ponownie przebudowany i przekształcony w żaglowiec szkolny marynarki radzieckiej. Został nazwany „Sedov” na cześć słynnego badacza Arktyki Georgija Siedowa (Георгий Седов), który zginął podczas jednej ze swoich wypraw w Arktyce w 1914 roku.
Od 1952 do 1957 roku statek był używany jako typowy żaglowiec szkoleniowy Marynarki Wojennej. W tym okresie odbył kilka rejsów do Ameryki Południowej i Afryki. Od 1957 do 1966 roku był wykorzystywany jako oceanograficzny statek badawczy na Północnym Atlantyku. Podczas tych rejsów w latach 50-tych i 60-tych rosyjska marynarka wojenna cały czas wykorzystywała „Sedov” również do szkolenia młodych kadetów.
W 1966 r. „Sedov” został przeniesiona do rezerwy, stacjonował w Kronsztadzie, formalnie jako własność cywilna Ministerstwa Rybołówstwa. W latach 70-tych rzadko był używany jako statek szkolny, żeglując jedynie po Zatoce Fińskiej.
W 1981 roku po kolejnej renowacji, „Sedov” pojawił się ponownie na wodach. Oficjalnie był okrętem w Baltic Division of Training Ships w Rydze. Na pokład wpuszczani byli radzieccy kadecie ze szkół żeglugi kaliningradzkiej i murmańskiej. Po ogłoszeniu niepodległości Łotwy w 1991 r. „Sedov” opuścił Rygę i udała się do Murmańska, gdzie stał się żaglowcem szkoleniowym Szkoły Morskiej w Murmańsku. Od roku 1981 „Sedov” zaczął brać regularnie udział w międzynarodowych zlotach i regatach a wraz z nadejściem rozluźnienia politycznego i pierestrojki na jego pokładzie zaczęli się pojawiać również kadeci z poza Rosji.
Znakiem rozpoznawczym „Sedov” był biały kadłub. Czarną barwę z białym pasem wzdłuż linii pokładu i czerwienią pod linią wody „Sedov” zyskał w 2005 roku, by zagrać główną rolę w filmie „Pamir – ostatni rejs” w reżyserii Kaspara Heidelbacha. Powtórne przemalowanie i powrót do charakterystycznej bieli burt nastąpił w 2019 roku – podobno powodem zmiany malowania miało być odróżnienie od żaglowca „Kruzenshtern” – drugiego czteromasztowego barku pod kuratelą Bałtyckiej Akademii Rybołówstwa Morskiego w Kaliningradzie.
W latach 2012-13 „Sedov” odbył swój pierwszy okołoziemski rejs, wypływając i wracając do St. Petersburga, odwiedzając po drodze ponad 30 portów.. W 2017 roku zmienił się również port macierzysty żaglowca – z dalekiej północy i portu Murmańsk na nadbałtycki Kaliningrad. W 2020 roku bark „Sedov”, jako pierwszy klasyczny żaglowiec, przeszedł przejściem północnym, wracając z Władywostoku do Europy po przerwanym niestety z powodu pandemii drugim rejsie dookoła świata.
Podstawowe dane techniczne STS „Sedov”:
Rok budowy – 1921
Typ – bark
Budowniczy – Werf Friedrich Krupp, Kiel
Port macierzysty – Kaliningrad
Armator – Bałtycka Akademia Rybołówstwa Morskiego w Kaliningradzie.
Długość maksymalna – 121,6 m.
Szerokość – 14,6 m.
Zanurzenie – 6,5 m.
Powierzchnia ożaglowania – 4200 m2
Załoga – 250 osób
Autor zdjęć: Valery Vasilevskiy
