Dokładnie 90 lat temu, 29 kwietnia 1923 r. z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni uroczyste otwarcie Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków. Już w maju 1920 r. szef Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych wiceadmirał Kazimierz Porębski zlecił inż. Tadeuszowi Wendzie znalezienie najbardziej dogodnego miejsca na budowę portu wojennego. 23 września 1922 r.Sejm uchwalił ustawę, której art. 1 stwierdzał: „Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej”.
Po zakończeniu I wojny światowej, na mocy Traktatu Wersalskiego Polska uzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego na odcinku 147 km, w skład którego wchodził brzeg Półwyspu Helskiego (74 km), morze otwarte (24 km) i brzeg Zatoki Puckiej (49 km). Na tym odcinku nie znalazł się jednak żaden większy port, ponieważ Gdańsk miał być Wolnym Miastem, pozostającym pod protektoratem Ligi Narodów.
Za formalny początek Portu Gdynia uznaje się 23 września 1922 r., kiedy Sejm uchwalił ustawę, której art. 1 stwierdzał: „Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej”.
Budowa portu w Gdyni miała wpływ nie tylko na rozwój gospodarki morskiej, ale na całą polską ekonomię i stosunki gospodarcze oraz polityczne ze światem – do 1938 roku aż 80% polskiego eksportu i 65% importu odbywało się drogą morską przez gdyński port. Gdynia stała się i jest oknem Polski na świat a nie byłoby to możliwe gdyby nie tacy mężowie stanu, politycy, inżynierowie, budowniczowie, wizjonerzy jak: Kazimierz Porębski, Eugeniusz Kwiatkowski, Tadeusz Apolinary Wenda, Władysław Rummel, Julian Rummel, Knut Hojgaard, Józef Kiedroń, Henryk Strasburger, Czesław Klaneer, Wacław Leon Głogowski, Marian Bukowski, Gabryel Wichorowski, Jan Śmidowicz i wielu, wielu innych, których nie sposób wymienić.
Z okazji 90 urodzin składamy Portu Gdynia najserdeczniejsze życzenia 1000 lat istnienia w jak najlepszej kondycji !
Więcej o budowie i otwarciu portu:
90 lat temu uroczyście otwarto Port Gdynia
inż. Tadeusz Apolinary Wenda
Fotografie z archiwum Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
