28 kwietnia 1789 roku wydarzyło się coś, co na zawsze zapisało się w annałach historii żeglugi. Na pokładzie brytyjskiego okrętu HMS Bounty, dowodzonego przez kapitana Williama Bligha, rozegrał się dramat: wybuchł bunt na HMS Bounty, który później, dzięki licznym ekranizacjom filmowym i literackim opracowaniom, zyskał nieśmiertelną sławę. Spośród 54 członków załogi Bounty, znaczna część podniosła rękę na swojego kapitana i jego autorytet, rozpoczynając wydarzenia, które przeszły do legendy jako „Bunt na Bounty”.
Historia Bounty sięga jednak wcześniejszych lat. Pierwotnie zwodowany w 1784 roku w stoczni w Hull jako statek handlowy Bethia, służył do transportu towarów między brytyjskimi portami. Był to niewielki, ale solidnie zbudowany szkuner o wyporności około 215 ton. Wkrótce jednak jego przeznaczenie miało się diametralnie zmienić.
W 1787 roku Bethia została zakupiona przez Royal Navy i gruntownie przebudowana w Deptford Dockyard pod ścisłym nadzorem kapitana Williama Bligha — doświadczonego żeglarza, który wcześniej służył pod legendarnym kapitanem Jamesem Cookiem. Przemianowany na HMS Bounty, statek miał wziąć udział w ambitnej misji: przewieźć sadzonki drzewa chlebowego z Tahiti na Karaiby, by zapewnić tanią żywność dla niewolników pracujących na plantacjach.
23 grudnia 1787 roku Bounty opuściła Portsmouth, kierując się ku południowym morzom. Wyprawa była trudna od samego początku. Niewielki rozmiar jednostki, surowa dyscyplina Bligha oraz długie miesiące spędzone na morzu w ciężkich warunkach powodowały narastające napięcia wśród załogi. Gdy po wielu miesiącach żeglugi dotarli do Tahiti, idylliczna sceneria wyspy i przyjazne relacje z miejscową ludnością tylko pogłębiły pragnienie wolności wśród marynarzy.
Kulminacją narastających konfliktów był bunt 28 kwietnia 1789 roku. Fletcher Christian, pierwszy oficer Bounty, przejął kontrolę nad statkiem wraz z grupą buntowników. Kapitan Bligh oraz osiemnastu lojalnych wobec niego członków załogi zostali zmuszeni do opuszczenia pokładu i zaokrętowani na niewielką szalupę. W tej dramatycznej chwili rozpoczęła się jedna z najbardziej epickich podróży w historii morskiej: Bligh pokonał na otwartym oceanie niemal 6700 kilometrów w małej, przeciążonej łodzi, docierając ostatecznie do wyspy Timor.
Losy buntowników również potoczyły się burzliwie. Część osiadła na Tahiti, inni, w tym Fletcher Christian, schronili się na odległej wyspie Pitcairn, gdzie ich ślady na długie lata zatarła historia.
„Bunt na Bounty” wielokrotnie inspirował artystów, pisarzy i filmowców, stając się motywem przewodnim niezliczonych adaptacji. Najsłynniejszą z nich pozostaje filmowa trylogia, zrealizowana na podstawie klasycznej powieści Charlesa Nordhoffa i Jamesa Normana Halla, wydanej w 1932 roku pod tytułem The Bounty Trilogy. Wśród ekranizacji wyróżniają się:
- 1935 – reżyseria Frank Lloyd, w rolach głównych Charles Laughton (kapitan Bligh) i Clark Gable (Fletcher Christian),
- 1962 – reżyseria Lewis Milestone, z Trevor Howardem i Marlonem Brando w rolach głównych,
- 1984 – reżyseria Roger Donaldson (w Twoim tekście był błąd: nie Bernard William, ale Roger Donaldson), z Sir Anthony Hopkinsem jako Bligh i Melem Gibsonem jako Christianem.
Każda z tych adaptacji w inny sposób ukazuje konflikt między autorytetem a pragnieniem wolności, między surową dyscypliną a ludzkimi emocjami, wciąż na nowo interpretując dramat tamtych dni na Pacyfiku.
W 223. rocznicę tego przełomowego buntu, Marek Słodownik przedstawia czytelnikom dwa najnowsze artykuły na stronie Marynistyka.pl, w których z niezwykłą pieczołowitością odtwarza wydarzenia na Bounty — od momentu zaokrętowania załogi, przez dramatyczną podróż szalupą Bligha, aż po życie potomków buntowników na wyspie Pitcairn. Ta historia, żywa mimo upływu stuleci, wciąż budzi podziw, zadumę i fascynację nad siłą ludzkiego ducha i nieposkromioną tęsknotą za wolnością.
„Bounty”
Najsłynniejszy bunt na świecie
